Chọn vật liệu hoàn thiện thế nào tốt cho ngôi nhà của gia chủ

Sau khi hoàn thành phần thô cùng với những lưu ý của chúng tôi trước đó. Thì cũng là lúc gia chủ bước vào giai đoạn chọn lựa vật liệu phần hoàn thiện. Xây dựng KTC xin gửi đến Quý Gia chủ những vật liệu hoàn thiện là gì ? Phân loại các vật liệu hoàn thiện, cách chọn vật liệu xây dựng hoàn thiện và những lưu ý gia chủ cần nhớ.

Đây là giai đoạn tối quan trọng và vô cùng thú vị như chọn gạch ốp lát, đá ốp lát, thảm, sơn vecni. Chúng có tác dụng trong việc bảo vệ phần thô, và còn làm đẹp và gia tăng độ tính thẩm mỹ cho ngôi nhà của gia chủ.

1. Gạch ốp lát

1.1 Chọn lựa chủng gạch và kiểu lát gạch

Gạch Ốp, Lát nền và tường có rất nhiều chủng loại và kiểu dáng khác nhau. Hình dạng cơ bản thường là vuông, lục giác hay chữ nhật. Trước khi chọn mua gạch, nên tính toán kỹ khối lượng cần thiết. Chủ nhà cần có ý thức chọn màu gạch cũng như màu tường, ngay từ khi thiết kế công trình.

Không có bản vẽ nào có thể thiết kế chi tiết đến từng mẫu gạch, nên tham khảo ý kiến chuyên môn của nhà kiến trúc. Nhiều công trình xây đẹp, vì có con mắt chuyên môn thiết kế nhưng vào trong nhà, nhìn màu sắc gạch, màu sơn tường thì lại thấy chưa ổn, vì chủ nhà tự chọn theo ý thích.

Màu sắc nên phù hợp với màu tường. Nếu căn phòng sơn màu xanh thì gạch lát nền có thể là màu xanh sẫm hơn, hoặc vàng vân nâu. Không dùng những màu tương phản, ví dụ tường xanh, nền hồng hay nâu đỏ.

Những căn phòng đặc biệt như phòng trẻ, phòng sinh hoạt chung gia đình có thể dùng tông màu đối chọi nhau giữa màu nóng và màu lạnh, nhưng phải tham khảo bảng màu cho phù hợp. Thường các hãng sơn đã có những bảng màu này, có thể căn cứ vào đó mà chọn màu gạch nền.

Đường chân tường, nếu có loại gạch chân phù hợp thì nên dùng, nếu không nên ốp gỗ chân tường. Ưu điểm là che được phần tiếp giáp giữa tường và sàn, tạo chân để có cảm giác vững chãi, có đường viền nổi bật.

Gạch lát phòng vệ sinh là loại màu trơn hay có hoa văn, nhưng chỉ nên dùng những hoa văn chìm trang nhã. Điều đầu tiên cần gây được là một phòng vệ sinh sạch sẽ, hoa văn cầu kỳ sặc sỡ sẽ gây cảm giác rối mắt. Nếu sợ đơn điệu, dùng loại gạch có viền trang trí đi một đường ở tầm cao 60 – 80 cm, và ở đường trên cùng của phần ốp gạch.

Không nên lát loại gạch men vân gỗ, vì chất liệu gỗ khác hẳn chất liệu gạch men, nhìn căn phòng lát loại gạch này sẽ có cảm giác giả tạo. Những loại gạch men có hoa văn uốn lượn, khống hẳn là không nên dùng, nhưng chỉ nên dùng tiết chế ờ các vị trí như bậc thềm, tam cấp, hay hành lang.

Gạch men vân đá hoa cương thích hợp vì hai loại chất liệu khá tương đồng. Không nên dùng những mẫu hoa văn có chi tiết quá nhỏ, màu sắc các chi tiết nhạt nhòa, vì nhìn xa, toàn bộ căn phòng gây cảm giác bẩn, khó phân biệt màu sắc chính xác.

1.2. Vài kiểu lát gạch thông dụng:

• Kiểu lát một màu trơn: Thường dùng màu sáng, từ trắng đến xanh nhạt hoặc vàng nhạt. Nên lát ở khu vực thiếu ánh sáng tự nhiên.
• Kiểu lát caro: Phối giữa hai màu tương phản tạo nên kiểu bàn cờ là một cách lát khá phổ biến. Nhưng nên lát chéo kiểu ô trám để không thấy đơn điệu. Chú ý kiểu của hai loại gạch phải đồng chất. Nếu màu sáng có vân lấm tấm thì màu tối cũng phải có vân tương tự.
• Kiểu trải thảm: Có thể phối hợp một số loại gạch hoa văn tạo nên một tấm thảm đầy màu sắc cho căn phòng cúa bạn. Một số tiêu chuẩn để có thể lát gạch kiểu này là căn phòng phải vuông hoặc chữ nhật đều đặn. Cần xác định vị trí cho đồ vặt ngay từ khi lát. Ví dụ tấm thảm phải nằm chính giữa vị trí sau này sẽ đặt bàn ghế, giường. Tấm thảm phải có viền bằng một loại hoa văn khác, có nhiều đường riềm trang trí. Ô gạch bên trong tấm thám phải dùng loại khác với nền gạch bên ngoài, thường là có màu sẫm hơn. Có thể nhắc lại đường viền này ở các cạnh tường, tạo nên một tấm thảm lớn bao trùm toàn bộ căn phòng.

Thị hiếu của số đông hiện nay đã khác nhiều, đa số thiên về những màu nhạt nhã nhặn, nên những loại gạch này có giá nhỉnh hơn. Những loại gạch Trung Quốc hoa văn sặc sỡ, chất lượng quá tồi tệ làm vật liệu hoàn thiện đã mất chỗ đứng trên thị trường.

• Gạch lát ngoài trời hiệu Terrazzo (Italy) là loại gạch lát không nung theo công nghệ ép hơi. Màu sắc gạch giống như gạch granito, thường có trộn đá dăm, rất thích hợp lát ngoài trời vì không có men trơn bóng. Phòng vệ sinh, sân thượng (không có mái che), sân vườn nên lát gạch chống trơn có men sần hoặc các đường hoa văn nổi có tác dụng chống trơn, chống rêu bám, góp phần giữ bụi đất không đưa vào nhà.
• Gạch kính có thể dùng làm vật liệu hoàn thiện để xây toàn bộ một bức tường. Nếu nhà của bạn ớ vị trí quá chật và thiếu sáng, cần tận dụng tối đa lượng ánh sáng thiên nhiên, nên dùng gạch kính để xây toàn bộ bức tường, hoặc phối hợp trong tường gạch theo các hình hoa phù hợp. Tường kính đem lại cảm giác chắc chắn, và kín đáo hơn cửa sổ. Có hai loại phổ biến trên thị trường là gạch Indonesia và gạch sản xuất tại thành phố Hồ Chí Minh, chất lượng khác nhau có thể nhận biết khá rõ.
• Sự xuất hiện trở lại của gạch Tàu trong nội thất: Lúc đầu được đa số người nước ngoài dùng trong các căn nhà họ thuê hoặc xây dựng ở Việt Nam, dần dần được người trong nước sử dụng chọn làm vật liệu hoàn thiện. Gạch Tàu hiện nay không khác trước là bao, không men, giữ độ ẩm, tạo cảm giác mát mẻ giữa mùa hè. Màu gạch đỏ au, tiệp với màu vecni nâu bóng của đồ gỗ, cửa, với màu vàng nhẹ nhõm của tường, tất cả tạo nên một hoà sắc dân dã mà sang trọng.

Một số chú ý khi phối hợp màu sắc giữa các loại gạch lát nền: 

Không phải ai cũng thích lát cùng một loại gạch trong nhà. Phòng ngủ con cái, phòng bố mẹ, hay phòng làm việc có thể có các màu gạch, loại khác nhau. Hay hành lang cũng có thể dùng loại khác. Khi kết hợp giữa những loại gạch khác nhau như vậy, nên tạo một đường bo ở nơi tiếp giáp giữa hai loại gạch. Dễ đẹp là dùng đá hoa cương màu đen tạo nên đường bo ờ khuôn cửa.

Gạch gốm trang trí thường được dùng ở tiền sảnh, hay sân vườn, tao nên những đường lượn mềm mại cho cảnh quan. Chủng loại gạch gốm ở nước ta còn chưa phong phú. Có thể dùng các loại bát dĩa sứ Bát Tràng đập vỡ, gắn thành viền chân tưòmg, hay tạo nên tấm thảm nơi bậc tam cấp rất đẹp và lạ mắt.

1.3. Chọn chất lượng gạch:

Trước khi mua, cần tính toán kỹ khối lượng gạch cần thiết. Có thể nhờ thợ nề tính toán hoặc tự mình tính bằng cách:

Xác định kích thước khu vực muốn lát và kích thước loại gạch lát, thêm vào 5% dự phòng nứt vỡ hoặc gạch kém phẩm chất thải loại (cong, vênh, kích thước không đều, v.v…).

Chọn gạch hoa ximăng làm vật liệu hoàn thiện:

Các cạnh của mặt men không được sứt mẻ, các góc của viên gạch không được nứt nẻ hay có vết mẻ. Các cạnh của lớp đế không được có quá 2 vết mẻ sâu nhất là 10 mm, rộng nhất không quá 5mm. Các góc của lớp đế bị mẻ không quá 1 góc, rộng nhất không quá 10 mm. Mặt viên gạch phải phẳng, không cong vênh, không có đường nứt. Hoa văn sắc nét, các đường thẳng không được sai lệch quá 5 mm. Trên mặt men không đươc có vết trầy xước, không có lỗ bọt.

Có thể chọn bằng cách đập vỡ 1 viên gạch xem bề dày lớp men. Nếu lớp đế bị phân thành 2 lớp rõ rệt thì gạch có chất lượng kém. Dùng vật nhọn (đầu đinh, mũi dao… ) để gạch lên hoặc cào lên lớp đế và lớp men. Nếu gạch lên dễ dàng hoặc vết gạch sâu và rộng, hoặc khi cạo ra có nhiều bụi thì lớp đế hoặc lớp men có cường độ yếu.

Xác định lực uốn gãy toàn viên gạch bằng cách kê 2 mép viên gạch cần thử lên 2 mép của viên gạch khác, kê càng sát mí càng tốt. Sau đó, đứng 1 chân lên viên gạch muốn thử, để dồn toàn bộ trọng lượng cơ thể lên chân đó và nhún vài lần. Nếu 1 người nặng 45 kg vừa đứng lên mà viên gạch đã gãy thì chắc chắn là viên gạch đó có lực uốn gãy thấp. Trái lại, nếu 1 người nặng 60 kg đứng lên nhún vài lần mà viên gạch vẫn không gãy thì viên gạch đó có độ chịu lực uốn gãy cao.

• Cách chọn gạch để thí nghiệm trước khi chọn làm vật liệu hoàn thiện nhà: chọn bất kỳ (ngẫu nhiên) trong số gạch, không lấy các viên bày mẫu để thử.
• Số lượng cần chọn: ít nhất là 3 viên.

Chọn gạch men làm vật liệu hoàn thiện:

Gạch men được làm từ đất sét, mỏng nhẹ và nung ở nhiệt độ cao từ nhiệt độ từ 1000 – 1250°C. Gạch men nằm trong nhóm gốm xây dựng. Bao gồm cả gạch xây, gạch đất nung không men (gạch tàu), ngói lợp. Hiện nay đã xuất hiện loại gạch men không bóng và gạch men mờ. Có loại gạch men bề mặt sần không bóng dùng để lát ở nơi công công nhiều người qua lại, hoặc những nơi dễ trơn trượt như phòng tắm, phòng vệ sinh.

Hai khuynh hướng họa tiết chính trong gạch men lát nền hiện nay trên thị trường Việt Nam là các họa tiết hình học và các họa tiết không hình học như vân đá, màu trơn.

2. Đá ốp lát

2.1. Về đá

Từ ngàn xưa, con người đã biết khai thác và sử dụng đá phục vụ sinh hoạt của con người. Ngày nay đá ốp lát cũng là 1 phần không thể thiếu trong danh sách vật liệu hoàn thiện. Đá trong thiên nhiên có nhiều loại, nhiều kiểu dáng, do quá trình hình thành chúng khác nhau. Theo thành phần cấu tao, các loại đá có thể phân chia thành 3 nhóm như sau:

• Đá trầm tích;
• Đá xâm thực;
• Đá biến chất.

Có 3 thuộc tính quan trọng quyết định việc lựa chọn đá. Đó là tính bền vững, tính thẩm mỹ và giá thành sản phẩm.

Trong các vật liệu xây dựng, ít có vật liệu nào có được cường độ chịu lực, bền vững và ổn định như đá. Sau khi được hoàn thiện, đánh bóng bề mặt, đá lát làm cho căn phòng trở nên sang trọng và mát mẻ.

Mỗi viên đá có một vân hoa khác nhau, cho dù cùng trong một vỉa đá, chúng vẫn có sự phân biệt.

2.2. Thuận lợi khi sử dụng đá làm vật tư hoàn thiện nhà:

Hiện nay đá tự nhiên khá rẻ so với nhiều sản phẩm công nghiệp khác. Thường thường đá lát có kích thước 30 X 30, 40 X 40 hoặc 30 X 40, cá biệt có loại 25 X 50, và 60 X 30. Khi sử dụng đá làm vật liệu hoàn thiện, không nên sử dụng đá nhỏ hơn (20 X 20) vì chia nhỏ làm mất cảm giác sang trọng. Bề dày viên đá lát thông thường 20 mm đến 25 mm.

Đá ốp tường cũng tương tự như đá lát nền. Khi ốp, phái có hệ thống neo giữ bởi trọng lượng bản thân của đá là rất lớn.

Đá granit (đá hoa cương) nằm trong nhóm macma xâm nhập, là loại đá axit có ở nhiều nơi. Chủ yếu do thạch anh, fenspat và mica tạo thành. Granit có màu tro nhạt, hồng nhạt, hoặc vàng, phần lớn có kết tinh hạt lớn. Granit là loại đá đặc, chắc, khối lượng thể tích lớn, cường độ chịu nén lớn, độ hút nước nhỏ, khả nãng chống phong hóa cao. Granit chịu lửa kém. Granit có nhiều loại màu sắc đẹp. Thường dùng làm vật liệu hoàn thiện để ốp bề mặt công trình.

Đá vôi thuộc nhóm đá trầm tích, có thành phấn chủ yếu là canxit, thường lẫn nhiều tạp chất. Màu sắc từ trắng đến xám tro, xanh nhạt, vàng, hồng sẫm, đen. Đá vôi có khối lượng thể tích nhỏ hơn granit, cường độ chịu nén kém hơn, độ hút nước cao hơn. Đá vôi nhiều silic có cường độ cao hơn, nhưng giòn và cứng. Đá vôi chứa nhiều sét thì độ bền kém.

Đá hoa thuộc nhóm đá biến chất, bao gồm những tinh thể lớn nhỏ của canxit, xen lẫn các hạt dolomit liên kết với nhau rất chặt. Đá hoa có nhiều màu sắc như trắng, vàng, hồng, đỏ, đen… xen lẫn những mảnh nhỏ và vân hoa. Đá dễ gia công cơ học, mài nhẵn và đánh bóng. Đá hoa được dùng làm đá tấm ốp trang trí mặt chính, làm bậc cầu thang, lát sàn nhà, làm cốt liệu granito.

3. Cách chọn vật liệu hoàn thiện: Chọn Thảm

Chọn thảm làm vật liệu hoàn thiện nhà, trải thảm đạt được những yêu cẩu như: mềm mại, cách âm, tạo tiện nghi v à giảm ồn va chạm, an toàn cho việc đi lại

3.1. Phân loại thảm

Có hai loại chính là thảm trải và thảm sàn nhà.

Thảm trải là những tấm thảm nhỏ, được trải bình thường lên sàn nhà.

Khi sử dụng thảm sàn nhà làm vật liệu hoàn thiện nhà. Thảm sàn nhà phải phủ kín diện tích phòng và được gắn chặt lên sàn bằng keo. Các loại thảm sàn nhà, gồm:

• Thảm len: đàn hồi tốt, ấm áp, dễ cháy.
• Thảm sợi tổng hợp: bề mặt gần giống len, chịu vò nhàu và kháng mốc.
• Thảm nilon: mặt sợi nổi, chống bẩn và bền hơn.
• Thảm bông: không bền, nhưng rẻ và mềm mại.
• Thảm modul hoá: các miếng cắt theo kích thước sẵn (thường là 300×300) có răng cài rất dễ lắp, dễ thay thế nếu bị bẩn. Nhược điểm: không đều màu. Khi sử dụng thảm modul hóa làm vật liệu hoàn thiện, có thể tránh việc không đều màu bằng cách bố trí hai màu kết hợp như lát gạch caro.

3.2. Kinh ngiệm tính toán

Đo kích thước căn phòng, chọn loại thảm thích hợp. Nếu khổ thảm không đủ trải hết bề ngang hoặc bề rộng phòng, phải nối thảm. Bố trí cho đường nối khuất xa ánh sáng, vuông góc với tường có cửa sổ chính và tránh cửa ra vào.

Đệm lót thảm: Đệm lót làm tăng khả năng cách nhiệt, cách âm và tuổi thọ của thảm. Có hai loại: cao su và nỉ dày.

4. Cách chọn Sơn, Vecni làm vật liệu hoàn thiện nhà

4.1. SƠN

Sơn dầu là hỗn hợp của chất tạo màu, chất độn được nghiền mịn trong máy nghiền cùng dầu thực vật. Chất lượng của sơn dầu thường được đánh giá bằng hàm lượng chất tạo màu và dầu sơn. Độ khô hoàn toàn của sơn dầu ở nhiệt độ 18 – 23°c phải không được quá 24 giờ.

Sơn nước là hỗn hợp của các chất kết dính vô cơ, bột màu và các chất phụ gia được hòa vào trong nước. Sơn này thường được chế tạo từ bột đá phấn nghiền mịn, bột tan, bột kẽm tráng và bột màu bền kiềm với dung dịch thủy tinh lỏng kali hoặc natri.

Thông thường khi chọn sơn làm vật liệu hoàn thiện, nên chọn sơn lót và sơn mặt riêng. Sơn lót là loại sơn rẻ tiền có độ bóng không cao, thường dùng sơn chống gỉ cho các thiết bị kim loại. Sơn lót cũng làm tăng độ bám dính và độ bóng của lớp sơn mặt, đồng thời giúp tiết kiệm lớp sơn này.

Sơn mặt phải đạt yêu cầu màu sắc đẹp, bóng, và bền, khả năng bám dính tốt. Nếu dùng sơn ngoài trời phải chọn loại sơn nhựa gốc tổng hợp để không bị nứt, tróc.

Khi mua sơn làm vật liệu hoàn thiện, cần lưu ý những điểm sau:

• Sơn có mùi chua, hôi khói cao su, màu không tươi là loại sơn kém phẩm chất, chạm khô.
• Sơn có mùi xăng thơm là loại sơn khó dùng để sơn vật dụng trong gia đình.
• Hộp sơn phải nguyên vẹn, không móp bẹp, chảy sơn bên ngoài.
• Sơn không bị đóng cục, đóng màng trên bề mặt
• Cho bút sơn vào quậy đều, khi nhấc lên, sơn phải bám dính vào bút chứ không chảy thành giọt

4.2. VECNI làm vật liệu hoàn thiện

Vecni là dung dịch nhựa trong dung môi bay hơi. Dung môi sẽ bay hơi trong quá trình tạo màng trên bề mặt sản phẩm làm cho mặt sản phẩm bóng và cứng. Vecni có nhiều loại khác nhau, tùy theo mục đích sử dụng như dùng quét lên mặt ngoài đồ gỗ, hay sắt; Làm màng chống ăn mòn, ngăn nước kiềm xâm thực,…

Ngày nay, đồ gỗ sử dụng vecni đã hạn chế dần, nhưng vecni là loại chất liệu thể hiện bề mặt gỗ một cách tự nhiên nhất.

Đánh vecni đòi hỏi kỹ thuật cao và thời gian lâu. Do chạy theo khối lượng, nhiều ngôi nhà rất đẹp nhưng phần cửa vecni bị thi công ẩu, “quét” chứ không đánh vecni nên trông lem nhem, đọng màu, từ kỹ thuật gọi là “cháy” rất xấu. Nó làm giảm đi tính thẩm mỹ và giá trị.

Loại vecni pha sẵn bán ngoài thị trường cũng không nên dùng làm vật liệu hoàn thiện, vì chất liệu thấp. Nên mua gôm lắc cánh kiến trắng đen về ngâm trong cồn 90 độ. 300g gôm ngâm trong 1l cồn, phơi nắng to. Đảo đều đặn cho gôm mau tan. Sau 1 tuần lễ, có thể dùng được làm vật liệu hoàn thiện nhà. 40g gôm lắc có thể đánh được bề mặt 1m2, 1l vecni dùng được cho 5-8m2.